"นิทานคลาสสิค กับ แนวคิดแบบเติบโต (growth mindset)"
นิทานที่ได้ยินตั้งแต่เด็ก ลองนำมาใคร่ครวญด้วย
"แนวคิดแบบ Growth และ Fixed mindset"
นิทานกระต่ายกับเต่า
ที่เราได้ยินตั้งแต่เด็กๆ ว่า
เต่า กับ กระต่าย แข่งกันว่าใครจะถึงเส้นชัยก่อน
และ ตอนจบเราคงทราบกันอยู่แล้วว่า
เต่า คือ ผู้ชนะ
เต่าถึงเส้นชัยก่อน
เพราะ กระต่ายนอนหลับด้วยความชะล่าใจ เพราะมั่นใจในฝืเท้าตนเองว่าเหนือเต่ามาก
แล้วเต่าก็ควบ 4 เท้าสั้นๆ เข้าเส้นชัยก่อนกระต่าย
นิทานเรื่องนี้ เป็นตัวอย่างของ "Growth และ Fixed mindset" อย่างไร
เต่าใน moment นี้ คือ ตัวแทนของ growth mindset
กระต่าย moment นี้ คือ ตัวแทนของ fixed mindset
--------------------------------------------
Growth mindset คือ แนวคิดเติบโต
Fixed mindset คือ แนวคิดยึดติดตายตัว
Growth mindset คือ แนวคิดเติบโต
คือ ชุดความคิดทีรักการเรียนรู้ และ รักการเติบโต
ให้คุณค่ากับการได้มีโอกาสพัฒนาตนเอง
มากกว่า ภาพลักษณ์ และความชืนชมจากคนอื่น
มีลักษณะ เข้าใจธรรมชาติของตนเอง
เข้าใจจุดแข็ง และ จุดติดขัด
สนุก และ รู้สึกดีที่ได้มีโอกาสที่ได้เรียนรู้ ได้พัฒนาและได้เติบโต
Fixed mindset คือ แนวคิดยึดติดตายตัว
คือ ชุดความคิดที่รักตัวตน มากกว่า รักการเรียนรู้ เติบโต
่ให้คุณค่ากับผลลัพธ์ กับ ภาพลักษณ์ต่อสายตาผู้คน กับ การ born to be
มากกว่าการได้มีโอกาสพัฒนาตนเอง
มีลักษณะ ที่เป็นไปได้ตั้งแต่น้อยเนื้อต่ำใจ ไปจนถึง หลงตนอหังการ
Fixed mindset
ฝั่งน้อยเนื้อต่ำใจ เมื่อรู้สึกว่าตนไม่ดี หรือ สู้คนอื่นไม่ได้ จมกับการตำหนิตนเอง และ จมกับความรู้สึกล้มเหลว
ฝั่งหลงตนอหังการ เมื่อรู้สึกว่าตนเหนือกว่าคนอื่น
เชื่อว่าตนเจ๋ง คนอื่นสู้ตนไม่ได้
ทััง 2 ทาง คือ การยึดติดตัวตน
อันหนึ่งคือ ยึดว่าตนต่ำตม
อันหนึงคือ ยึดว่าตนเหนือคน
Growth mindset
เมื่อ "ยัง" ไม่โอเค "ยัง" ไม่เก่ง "ยัง" ไม่เชียวชาญ
เป็นโอกาสของการฝึนฝนให้เชียวชาญมากขึ้น
เมื่อเกิดผิดพลาด ล้มเหลว เป็นโอกาสที่ดีที่ได้เรียนรู้จากความผิดพลาด /ล้มเหลว และ ได้เติบโตอีก
Fixed mindset
ตัดสิน มากกว่า เข้าใจ
Growth mindset
เข้าใจ มากกว่า ตัดสิน
Fixed mindset
อยู่กับความคาดหวัง
Growth mindset
อยู่กับความเป็นจริง
Fixed mindset
แข่งกับคนอื่น
Growth mindset
พัฒนาตนเอง
Fixed mindset
จะกดดัน เปราะบาง ท้อง่าย หลงตน และ สั่นสะเทือนง่าย
Growth mindset
จะเปิดใจ มั่นคง ทุกข์น้อย อ่อนโยน และ เติบโตเรือ่ยๆ
------------------------------------------
เต่าใน moment นี้ คือ ตัวแทนของ growth mindset
1.ใส่ใจที่กับการพัฒนาตนเอง และ ให้คุณค่ากับการพยายาม
ขอเพียงไม่หยุดเดิน ยังไงก็ถึงเส้นชัย
จะช้า จะเร็ว ขอเพียงเดินไม่หยุด
ถึงเส้นชัยแน่นอน
2. การแข่งครั้งนี้ ทีสำคัญของเต่า
ไม่ใช่กระต่าย แต่คือ ตัวเอง
เพราะ ถ้าใส่ใจที่จะสู้กระต่าย
เต่าจะไม่มีแรงเดินตั้งแต่แรก
เป็นเต่าสิ้นหวังตั้งแต่่จุดสตาร์ท
เพราะ ไม่มีทางสู้กันได้อยู่แล้ว เทียบเท้าต่อเท้า ก้าวต่อก้าว
สิ่งสำคัญงานนี้ ของเต่า ไม่ใช่แข่งกับกระต่าย
แต่ คือ การพัฒนาตนเอง
หัวใจและร่างกายของเต่า จีงมีพลังในการเดิน
3. เต่าทำหน้่าที่ของตน เท่าที่ทำได้อย่างเต็มที่
หน้าที่เต่า คือ เดินไปอย่างเต็มที่
ส่วนผลแพ้ชนะ เป็นอีกเรื่องหนึ่ง ตามเหตุปัจจัย
ลักษณะนี้ เรียกว่า "เพียรทำกิจ ด้วยจิตปล่อยวาง"
เพราะ ถ้าจิตไม่ปล่อยวาง หลายครั้งจะทำกิจไม่ออก ด้วยความกังวล และ กดดัน
นำผลจากความกังวล มาหลอนตนเอง
จนก้าวไม่ออก
--------------------------------------------
กระต่าย moment นี้ คือ ตัวแทนของ fixed mindset
1. ชะล่าใจ ว่าเก่งแล้ว ไม่ต้องพัฒนาตนเอง
ยังไงก็นอนมา ก็เลยนอนเลย ไม่ได้พัฒนาตนเอง จนคนอื่นที่เก่งน้อยกว่า แซงไป
2. กระต่ายแพ้ ไม่ได้แพ้เพราะเต่าเป็นยังไง
แต่แพ้เพราะ ตนเอง
แพ้เพราะความหลงตน
หลงตนมาก จนขาดโอกาสในการพัฒนาตนเอง
---------------------------
ตอนท้าย
ถ้ากระต่าย นำความแพ้เต่า มาเรียนรู้ กระต่าย จะเติบโต
(growth mindset)
ถ้ากระต่าย นำความพ่ายแพ้ มาแค้นเคืองเต่า หรือ มาเสีย self อัปยศอดสู หรือ มาแก้ตัว หรือ มาโทษว่า เต่าโกง
กระต่ายจะอดเติบโต แต่อาจกลายเป็นความต่ำตมแทน (fixed mindset)
ส่วนเต่า
เมื่อชนะแล้ว นำมาเรียนรู้ ฝึกฝน นำมาเข้าใจตนเอง และ สถานการณ์
เต่าจะเติบโต (growth mindset)
เมื่อชนะแล้ว นำมาหลงตน ยึดติดกับการชนะกระต่ายจนตัวลอย
เต่าจะต่ำตม เพราะ ยึดติดตัวตน (fixed mindset)
---------------------------------
fixed mindset กับ growth mindset เปลี่ยนไปเปลี่ยนมาได้
จะ fixed mindset หรือ growth mindset
สำคัญ คือ การรู้ตัว
เมื่อรู้ตัวว่า กำลัง fixed mindset
ประตูของ growth mindset จะเปิดขึ้น
บทความโดย ผศ.พญ.ทานตะวัน อวิรุทธ์วรกุล
-------------------------------------
เครดิตภาพ : https://www.pinterest.com/pin/265571709254885411/
และ
https://www.thairath.co.th/content/529231
